Türkiye'de Konut Projelerinde Sosyoekonomik Değişimlerin Etkisi
Türkiye'de Konut Projelerinde Sosyoekonomik Değişimlerin Etkisi
Türkiye’de sosyoekonomik değişimler konut projelerinde etkisini gösterdi. Alım gücünün azalması ve boşanmaların artması, konut metrekarelerinin küçülmesine neden oldu. Son 18 yılda, daire büyüklükleri 127 metrekareden 96 metrekareye geriledi. Bu durum, konut talebinin değişen dinamiklerini yansıtıyor.
Boşanmaların Artışı ve Daire Büyüklükleri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında 173 bin 342 olan boşanmalar, 2024’te 187 bin 343’e çıktı. Boşanma hızı 2,03’ten 2,19’a yükseldi. Bu artış, tek kişilik dairelere olan talebi artırdı. Hanelerde ortalama kişi sayısı 4 kişiden 3’e düşerken, daire büyüklükleri de 127’den 96 metrekareye geriledi.
İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) çalışmasına göre, 2021 yılında ortalama 112,4 metrekare olan daire büyüklükleri, 2023 yılında 97,8 metrekareye, 2024 yılında ise 96,4’e geriledi. Böylelikle son 4 yılda daireler ortalama 16 metrekare küçüldü. Bu durum, konut piyasasında önemli bir değişim yaşandığını gösteriyor.
Müstakil Evlerdeki Artış
Apartman daireleri son 18 yılda yaklaşık 31 metrekare küçülmesine karşın, müstakil evlerde 43 metrekare artış görüldü. Müstakil evlerin büyüklüğü 169’dan 212 metrekareye çıktı. Tüketicilerin arsadan ev sahipliğine yönelmesi, müstakil yapılara olan talebi artırdı. Bu durum, konut piyasasında farklı bir yönelimi işaret ediyor.
Sektör temsilcileri, gelir dağılımındaki bozulma ve yükselen maliyetler nedeniyle daire metrekarelerinin daha da küçülebileceğini öngörüyor. Müstakil konutların büyüklüklerinin artması, gelir dağılımındaki bozulmayı da ima ediyor. Bu değişim, konut alımında yeni stratejilerin geliştirilmesine neden oluyor.
Gelir Dağılımındaki Bozulma
İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortak Ahmet Büyükduman, ortalama hane halkı büyüklüğünün 4’ten 3 kişiye gerilediğini belirtti. Daire büyüklüğündeki değişim, hane halkının küçülmesiyle tam olarak açıklanamaz. Konuta erişimin güçleşmesi, geliştiricileri daha küçük konut üretimine yönlendirmiş görünüyor.
Büyükduman, “Gelir dağılımındaki bozulmaya işaret ediyor” diyerek, konut piyasasındaki değişimlerin sosyolojik ve ekonomik nedenlere dayandığını vurguladı. Bu durum, konut alımında yeni dinamiklerin ortaya çıkmasına neden oluyor.
Müteahhitlerin Yönelimi
Mimar Dr. Ahmet Erkutoğlu, son yıllarda konut projelerinde daire tiplerinin değiştiğini ifade etti. Eskiden 3 + 1’in altında daire inşa edilmezken, artık büyük projelerin yüzde 30’u 1 + 1, yüzde 40’ı 2 + 1 dairelerden oluşuyor. Küçük dairelerin daha kolay satılması, müteahhitlerin bu yönde taleplerini artırdı.
Ekonomik şartların alım gücünü zayıflatması, üniversite öğrencilerinin talepleri ve boşanmaların artması, tek başına yaşam tercihlerini artırdı. Bu durum, 1 + 1 ve 2 + 1 dairelere olan talebi yükseltti. Fiyat farkları da dikkate alındığında, konut piyasasında önemli değişimler yaşanıyor.
