Türkiye'de Sanayi Arsası Sorunu: Yatırımların Önündeki Engeller
Türkiye'de Sanayi Arsası Sorunu: Yatırımların Önündeki Engeller
Türkiye’de finansman maliyetleri sanayi yatırımlarının önündeki en büyük engel olmaya devam ediyor. Ancak sanayi arsası sorunu, yatırımların önünü tıkayan bir başka önemli konu olarak öne çıkıyor. Yetersiz sanayi arsası arzı ve mevcut arsaların astronomik fiyatları, sanayicilerin büyümesini engelleyen başlıca faktörler arasında yer alıyor.
Pahalı sanayi arsası fiyatları, iş dünyasını caydıran bir unsur haline gelirken, sanayiciler mevcut paralarını araziye yatırmak zorunda kalıyor. Bu durum, plansız ve altyapısı olmayan bölgelerde çare arayışlarını beraberinde getiriyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ‘sektörel bölgeler’ planları olumlu karşılık bulsa da, yeterlilik noktasında soru işaretleri oluşuyor.
Sanayi Arsası Sorunu ve Etkileri
Türkiye’nin toplam yüzölçümü içerisinde sanayiye ayrılan pay binde 3-4 seviyesinde. Bu oran, İtalya’da yüzde 2, Fransa’da yüzde 1.5, Almanya’da ise yüzde 4.5 olarak belirleniyor. Türkiye’de tüm sanayi 300 bin hektar büyüklüğünde ve bunun yalnızca 100 bin hektarı organize sanayi bölgesi (OSB) alanları içerisinde yer alıyor. Sanayi, Türkiye’nin gayri safi milli hasılasının (GSMH) yüzde 30’unu tek başına karşılıyor.
Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) kurucu Başkanı Burak Önder, “Bugün sanayicinin para değil arsa desteğine ihtiyacı var” diyerek sanayi arsası sorununun büyüklüğüne dikkat çekiyor. Önder, İstanbul’dan Ergene’ye taşınan fabrikasıyla birlikte, sanayi arsalarındaki artan fiyatlara vurgu yapıyor.
Lojistik Sorunu ve Yatırım Engelleri
Önder, Anadolu’ya yapılan yatırımların önündeki en büyük engelin lojistik olduğunu belirtiyor. Türkiye, karayolu ve hava yolunda iyi bir altyapıya sahip olsa da, deniz ve demir yolunda yeterli gelişimi sağlayamamış durumda. Bu nedenle, sektörel sanayi bölgelerinin limanlara bağlanması gerektiğini ifade ediyor.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı İbrahim Burkay, Bursa’nın yalnızca 50 milyon metrekare sanayi alanına sahip olduğunu belirtiyor. Bursa’nın sanayiye ayrılan payı binde 8 seviyesinde. Burkay, “Sanayi her yerde gelişmiyor. Bunun için bir üretim ekosistemi, yerel kabiliyet ve potansiyel gerekiyor” diyor.
KOBİ'lerin Potansiyeli ve Alan İhtiyacı
Bursa’da KOBİ’lere yer tahsis edilmesi durumunda, cirolarının iki katına çıkabileceğini belirten Burkay, KOBİ’lerin esnek yapılarıyla bölgeyi hızlandırabilecek güce sahip olduğunu vurguluyor. KOBİ’lerin daha rekabetçi bir ortamda yer alabilmesi için doğru planlama ile verimli alanların sunulması gerektiğini ifade ediyor.
Burkay, sanayi arsası fiyatlarının astronomik rakamlara ulaştığını belirtiyor. Bursa’da bebe çocuk konfeksiyonu sektörünün merkezi olan Vişne Caddesi’nde, metrekare fiyatlarının Avrupa’nın en meşhur alışveriş caddelerindeki fiyatlardan daha yüksek olduğunu dile getiriyor. Bu durum, sanayicilerin yatırım yapma isteğini olumsuz etkiliyor.
Sanayi İmarlı Arsaların Önemi
Sanayi imarlı arsalar, fabrikalar, depolar ve üretim tesisleri gibi sanayi tesislerinin inşasına uygun alanları ifade ediyor. Bu tür arsalar genellikle şehir merkezlerinin dışında, sanayi bölgelerinde bulunuyor. Sanayi imarlı arsalar, yatırımcılar için önemli bir değer artışı potansiyeli taşıyor.
Türkiye’de İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Gaziantep gibi şehirler, sanayi imarlı arsa yatırımı için cazip bölgeler arasında yer alıyor. Madeni Yağ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Başkanı Tayfun Koçak, sanayicinin yatırım ve büyüme iştahına mevcut arsa stokunun yetişemediğini belirtiyor. Düzce’de sanayi arsasının metrekaresinin 125 dolara yükseldiğini ifade ediyor.
