Yüksek Enflasyonun Gıda Fiyatlarına Etkisi ve Tüketici Davranışları
Yüksek Enflasyonun Gıda Fiyatlarına Etkisi ve Tüketici Davranışları
Yüksek enflasyonla son 3 yıldır rekor kıran gıda fiyatları, vatandaşın harcama bütçesinden de aslan payını aldı. 2024 yılında market alışverişlerinden oluşan hızlı tüketim ürünleri harcaması yüzde 67 artış gösterdi. Alışverişe çıkan tüketicinin her 100 TL’lik harcamasının 83 TL’sini gıda ve içecek alışverişleri oluşturdu.
Gıda Enflasyonu ve Harcama Artışı
Geçen yıl resmi gıda enflasyonu yüzde 41.76 olarak açıklandı. Bu oran, 2024 yılı itibarıyla market alışverişlerinde büyük bir artışa neden oldu. Tüketiciler, gıda fiyatlarındaki artışla birlikte alışveriş bütçelerini yeniden gözden geçirmek zorunda kaldı. 2022 yılına göre geçen sene bir alışveriş için tüketici yüzde 160 daha fazla harcama yapmak zorunda kaldı.
Alışverişe çıkan tüketicilerin harcamalarının büyük bir kısmı gıda ve içecek ürünlerine yöneldi. Kişisel bakıma 9 TL, ev bakımına ise 8 TL harcandı. Bu durum, gıda fiyatlarının artışının tüketici davranışlarını nasıl etkilediğini gösteriyor.
İndirim Marketlerine Yönelim
Son 3 yıldır sepet ortalamaları hızlı bir yükseliş kaydetti. Ipsos tarafından yayınlanan rapora göre, 2022 yılında 88 TL olan ortalama sepet büyüklüğü 2023’te yüzde 72 büyüyerek 152 TL’ye çıktı. 2024 yılında alışverişe çıkan bir tüketicinin ortalama harcaması ise 229 TL oldu.
Pandemiden sonra düşüşe geçen alışveriş sıklığı, 2024 yılı itibarıyla yükselmeye başladı. Haneler, geçen seneye kıyasla 17 kez daha fazla alışveriş yaparak indirim marketlerine yöneldi. İndirim marketlerinin cirosu yüzde 72 artarken, ulusal market zincirlerinin cirosu ise yüzde 69 arttı.
Tüketici Tercihleri ve Markalı Ürünler
Ortalama bir hane, her 100 TL’lik harcamasının yaklaşık 54 TL’sini markalı, 24 TL’sini açık, 22 TL’sini ise market markalı ürünlere ayırdı. Hane halkının erişiminin en yüksek olduğu ilk 20 kategoride kırmızı et yer almazken, geçen yıl beyaz et alışverişi yüzde 3, yoğurt alışverişi yüzde 2, kağıt ürünleri ise yüzde 8.3’lük düşüş gösterdi.
2024’te gıda ve içecek alışverişlerinde cirolar yüzde 66 artarken, kişisel bakım yüzde 60, ev bakımı ise yüzde 84 arttı. Bu veriler, tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarını ve harcama kalıplarını etkileyen önemli faktörler arasında yer alıyor.
